Plastik Kırma Makinesi Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
Geri dönüşüm; plastik üretim tesislerinde verimliği ve üretimim maliyetlerini etkileyen önemli bir faktördür. Plastik mamullerin gerek geri kazanımda, gerek geri kullanımında plastik kırma makineleri en çok bilinen ve en çok kullanılan makinelerdir. Bu durumda plastik kırma makinesi seçiminde bilinmesi gereken bazı bilgileri aktarmaya çalışacağız.
Öncelikle kırılacak malzemenin ölçüsel büyüklükleri ve kırma sonucu parça büyüklüğünün belirlenmesi gerekmektedir. Kırılacak malzemenin ölçüsü; kırma makinesi ağız ölçüsünü, motor gücünü ve bıçak tipini etkiler. Kırma sonucu parça büyüklüğü ise kırma makinesi elek ölçüsünü, bıçak tipini ve eğer gerekli ise kırma sonrası taşıma sistemini belirlemektedir. Bilinmelidir ki elek ölçüsü büyüdükçe kırma kapasitesi artmaktadır.
Önemli unsurlardan biride kırma makinesinin üretim kapasitesidir. Kapasite yukarıda belirtilen tüm özelliklerin belirlenmesinde önemli rol oynar. Örneğin, parça büyüklüğü ufak olup, üretim kapasitesi yüksek olan bir uygulama için, besleme ağzı ve motor gücü büyük seçilmelidir. Kırma makinesinin motor gücü ile besleme ağzı alanı (dolayısıyla rotor alanı) arasında doğrusal bir orantı bulunmaktadır.
Konuları biraz daha açarsak eğer; özellikle takoz şeklinde ağır, kalın ve/veya içi dolu parçaların kırılması için, motor gücü yüksek, kademeli çok bıçaklı ve mümkünse çift volanlı kırma makineleri tercih edilmelidir. İçi boş şişirme ürünlerin kırılması için, besleme ağzı büyük, motor nispeten daha ufak ve tek bıçaklı makineler seçilir. Yolluk gibi ufak parçaların kırılması için, makine yanı tipi makineler seçilir. Bu uygulamalarda motor gücü kırılacak parçanın et kalınlığı oranında büyük seçilir. Bu tip kırma makineleri plastik işleme makinesinin yanında, anında geri dönüşüm amaçlı kullanıldığından ve toz yapması istenmediğinden düşük devirli kasnak yapısına sahip olmalıdır.
Plastik kırma makinesi seçiminde bilinmesi gereken diğer konularda;
1- Kırılan malzemenin kırma makinesinden alınması
Genel olarak kırma makinelerinin altında bulunan biriktirme haznesi makine durdurulduktan sonra çekilerek manuel olarak boşatılabilir. Ancak, seri üretimlerde kırma makinesinin durulması uygun olmadığından kırılan malzeme üfleme yöntemi ile başka bir bölgeye taşınabilir. Bunun için üfleme motorlu sistemler biriktirme haznesine akuple edilir ve otomatik taşıma sağlanır. Diğer bir yöntem ise, bantlı veya helezon konveyör ile transferdir, ancak bu sistemler çok yüksek kapasiteli geri dönüşüm sistemlerinde kullanılır.
2- Kırma makinesinin soğutulması
Yüksek kapasiteli geri dönüşüm sistemlerinde, PC, PET ve kauçuk gibi kırıldığında zaman sürtünme sebebi ile ısınan plastik parçaların kırma rotorunda sıkıştırma yapmaması ve yanmaması için kırma makinelerinde soğutma sistemleri bulunmaktadır. Soğutma, uygulamaya göre hava veya su ile yapılır. Hava ile soğutma sistemi aslında, üfleme ile taşıma sistemi ile dışarıdan emilen havanın rotor bölümünden geçirilerek soğutulması prensibine dayanır. Su ile soğutma ise, rotor bölümünde açılan su soğutma kanallarından soğuk su geçirilmesi prensibine dayanır.
3- Kırma makinesinin kapasitesinin arttırılması
Genelde kırma makinelerinde kapasite arttırmak için rotor çapı genişletilmeli ve bıçak sayısı artırılmalıdır. Elek çapının büyütülmesi ve üfleme sistemi ile taşıma da kapasitenin artmasını sağlar.
4- Toz ayırma kullanımı
Özellikle kırılganlığı yüksek ve şeffaf hammaddeler kırıldıklarında toz oluştururlar. Bu toz, işleme makinesinde tekrar işlenirken yanma ve dolası ile üründe görsel bozukluklara ve makinenin vida kovanında hasarlara sebep olur. Bu nedenle, kırma sonrası tozun arındırılmasında fayda vardır.
Gerçek toz ayırma, tozun ayrı bir vakum sistemi ile kendine özgü elek sistemi ile ayrıştırılmasıdır. 1.madde de belirtilen üfleme sistemi ile taşıma yönteminde kullanılan bez filtreler havanın dışarı atılması ve ortam kirlenmesi olmaması amacı ile tasarlanmıştır. Bu filtreler toz ayırma işlemi yapmazlar. Gerçek toz ayırma örneği için ?Toz Ayırma Sistemi? resmine bakılabilir.
5- Kırma makinesinin korunması
Kırma makinesinde motor koruma termik rölesi olmalıdır. Bu akım rölesi, cihaz kırma işlemi yaparken aşırı zorlanma durumunda elektrik devresini keserek motorun ve kırma bıçaklarının zarar görmesini engeller.
İş güvenliği için, üst kapak ve elek bölgesinin açılması durumunda elektrik devresini kesen koruma sensörleri bulunmalıdır. İş güvenliği için diğer önemli unsur ise, kırma makinesinin mal besleme bölümünün herhangi bir müdahale ile personelin uzanamayacağı uzunlukta ve yapıda olmasıdır.
6- Kırma makinesinde ?volan? nedir?
Volan, krank miline bağlanarak kavramaya yataklık eden ve kavrama diskine hareket veren tekerlek şeklinde bir parçadır. Ayni zamanda kavramaya yataklık eder ve ilk hareket vermeye yarayan volan dişlisini de üzerinde taşır.
7- Kırma makinesinde ne tip kayış olmalıdır?
V Tipi kayışlar ile az enerji harcanarak yüksek güçlere ulaşılabilir. Ancak, kasnak sistemi kayışlara gereğinden fazla yük vermeyecek tasarıma sahip olmalıdır.
Kısaca toparlarsak aşağıda ki konular ve özellikler kırma makinesinin seçiminde etken bir rol oynar.
– Kırılacak malzemenin hacimsel boyutuna, hammadde cinsine, kırılacak malzemenin şekline (takoz, plaka, şişirme, yolluk vb gibi),
– İstenilen kırılmış malzemenin boyutuna,
– Kırma makinesinin saatlik kırma kapasitesine,
Bunlara bağlı olarak kırma makinesinin;
-Besleme ağız ölçüsüne,
-Motor gücüne, rotor çapına, volan yapısına, kayış tipine
-Bıçak yapısına, sabit ve hareketli bıçak sayısına,
-Elek aralık ölçüsüne,
-Kırılacak malzemenin besleme şekline, kırılan malzemenin taşıma şekline,
-Toz ayırma sisteminin olup olmasına,
-Ses izolasyon sistemi,
-Kırma makinesi kullanım yerine ( makine yanı, merkezi kırma )
-Soğutma sistemine, bakılarak kırma makinesi seçimi yapılabilir.hastek.comtr
